Sir Erkek Mi Kadın Mı? Kimseye Cevap Veremeyen Bir Soru
İstanbul’da, ofiste gündüzleri işlerimi yaparken akşamları biraz kafa dağıtmak için blog yazmak çok hoşuma gidiyor. Birkaç gün önce bir arkadaşımın söylediği bir şey kafama takıldı: “Sir erkek mi, kadın mı?” İlk başta, bu sorunun bana ne kadar absürd geldiğini düşündüm. Ama sonra, daha derinlemesine düşündüm ve aslında sorunun yalnızca bir isim meselesi olmadığını fark ettim. Birkaç saniye içinde bu soruyu gerçekten merak etmeye başladım. Peki, gerçekten Sir dediğimiz kişi kim? Erkek mi, kadın mı, yoksa başka bir şey mi? Düşüncelerinizi alacağım diye başladım ama soruya takıldım, ve kendi içimde bir keşfe çıktım.
Sir: Geçmişten Günümüze
Aslında “Sir” unvanı, geçmişte çok daha net bir anlam taşıyordu. İngiltere’de, soylu sınıfına ait olan bir erkeğe verilen unvanlardan biriydi. Bir insanın “Sir” olarak anılması, genellikle şövalye unvanına sahip olduğu ve toplumda saygı gördüğü anlamına geliyordu. Herhangi bir kadın ise “Dame” olarak adlandırılırdı. Peki, burada çok açık bir şekilde bir fark var, değil mi? Bu unvan, bir erkeği tanımlıyordu, kadına ise bir başka unvan verilmişti. Yani tarihsel olarak baktığımızda, Sir unvanı erkekleri simgeliyor gibi görünüyor.
Ancak zamanla, toplumsal normlar değişmeye başladı ve unvanların anlamı da dönüştü. Şövalyelik, toplumsal yapılar, ve hatta kadınların toplumdaki yeri değiştikçe, Sir unvanının anlamı da genişledi. Yani, Sir sadece bir erkek unvanı olmaktan çıkıp, bazen kadınları da kapsayabilecek bir hale geldi. Aslında bu, cinsiyetin toplumdaki yerini değiştiren önemli bir adım olabilir.
Bugünün Perspektifinden: Sir Erkek Mi Kadın Mı?
Bugün “Sir” kelimesine bakınca, hala geleneksel anlamı akla geliyor: İngiltere’deki soylular, aristokratlar, önemli kişiler. Ama şimdi buradaki kafa karıştırıcı nokta şu: Eğer bir kadın bir şövalye unvanı aldıysa, ve bu unvan “Sir” olarak verilmişse, bu kadına da Sir deniyor. Haa, ama bir dakika! Bu durumda “Sir” kelimesi, sadece erkeklere özel bir unvan mı kalıyor? Ya da sadece bir erkeği tanımlıyor demek, gerçekten doğru mu olurdu? Hani, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda bayağı mesafe kat ettiğimizi düşündüğümüzde, bu soruya yanıt vermek bir hayli zorlaşıyor.
Örneğin, kendi ofisimdeki arkadaşlarımla bu konuda sohbet ederken, hemen herkesin aklına erkek bir figür geliyordu. “Sir” dediğimde, akıllarına şövalye, soylu bir adam, zengin biri geliyor. Ama, “Peki ya kadınlar?” diye sordum ve bir duraklama oldu. İşte bu noktada kafam karışmaya başlıyor: Eğer kadınlar da aynı unvanı alabiliyorsa, o zaman “Sir”in sadece bir erkek figürüyle sınırlı olması ne kadar doğru? Gerçekten anlamlı mı?
Geleceğe Dair Tahminler: Sir Erkek Mi Kadın Mı Olacak?
Şimdi, bir adım daha ileriye gitmeye çalışalım. Gelecek hakkında düşündüğümde, “Sir” kavramının daha da yaygınlaşması muhtemel görünüyor. Hani belki de günümüzde, unvanlar ve cinsiyetin toplumdaki yeri biraz daha esnek hale gelecek. Belki, gelecekte bir kadına “Sir” unvanı verilmesi, artık kimseyi şaşırtmaz olacak. Bunu çok daha fazla görmeye başlayacağız. Bir kadının “Sir” olarak anılması, belki de cinsiyetin çok da anlamlı olmadığı bir toplumda, sıradan bir şey haline gelebilir.
İstanbul’da yaşıyorum ve her gün gördüğüm insanlar, iş yerimden arkadaşlarıma kadar hepsi farklı fikirler taşıyor. Bu, belki de bizim gelecekteki toplumumuzun yansımasıdır. İnsanların cinsiyetlerini ve kimliklerini çok daha özgürce ifade etmeye başladığı bir dönemde, “Sir” gibi unvanlar, yalnızca başarıyı ya da saygıyı temsil eden birer sembol haline gelebilir. Hani, belki de toplumsal normlar ve cinsiyet eşitliği konusundaki ilerlemeyle, Sir kelimesinin anlamı da değişecek, farklı boyutlara ulaşacak.
Sir: Klasik Cinsiyet Kavramları ve Modern Dünya
Tabii ki, bütün bu konuşmaların temelinde klasik cinsiyet anlayışını sorgulamak var. Cinsiyetler arasındaki farklar hala birçok toplumda çok belirgin. Ama belki de bu soruyu kendime sormam gerektiği an, şöyle bir düşünmeye başladım: “Ya gerçekten bir unvan, kişinin cinsiyetini tanımlamak için bu kadar önemliyse?” Gelecekte, kişilerin kimliklerini yalnızca unvanlar üzerinden değil, daha derinlemesine, gerçek başarıları ve değerleri üzerinden tanımaya başlarız. Belki de “Sir” kelimesi, başarıya, saygıya ve insanın toplumdaki yerini tanımlayan bir şey olur.
Sonuçta, “Sir” kelimesi sadece bir unvan değil, aynı zamanda kimlik, güç ve toplumsal yer edinme aracıdır. Bu yüzden, erkeğin ya da kadının kim olduğundan çok, bu unvanı taşıyan kişinin hayatına, yaptığı işlere ve topluma kattığı değere odaklanmalıyız. 15 yıl sonra belki de “Sir” demek, cinsiyet fark etmeksizin, bir insanın kendi hayatına kattığı değerleri simgeleyecek. Kim bilir?